باستانشناسان میگویند در غاری در مراکش اشیائی متعلق به ۱۲۰ هزار سال پیش یافتهاند که نشان میدهد انسان به کمک آنها لباس تولید میکرده است.
این اشیاء که در غار کانترابندیر (Contrebandiers) در فاصله ۲۵۰ متری خط ساحلی اقیانوس اطلس در شهر تمارا یافت شده است، قدیمیترین مدارکی است که ساخت پوشاک توسط انسانهای اولیه را نشان میدهند.
گونه ما، یعنی هوموساپینها یا انسان خردمند، اولین بار بیش از ۳۰۰ هزار سال پیش در آفریقا ظاهر شد و پس از آن در نقاط مختلف جهان گسترش یافت. دانشمندان میگویند انسانهای اولیه قبل از خروج از آفریقا لباس میپوشیدهاند که که نشان از تکامل فرهنگی و شناختی آنها دارد.
دانشمندان در این غار ۶۲ ابزار ساخته شده از استخوان حیوانات پیدا کردهاند. الگوی بریدگی روی استخوانهای روباه، شغال و گربه وحشی که در این غار به دست آمده نشان میدهد این حیوانات برای گوشتشان پوست کنده نشدهاند، بلکه هدف انسانهای اولیه جدا کردن پوست آنها به صورت یکپارچه و برای تولید لباس بوده است.
استخوانهای گاو وحشی و طریقه برشهای روی آن نیز نشان میدهد که احتمالا گوشت آنها خورده شده و از پوستشان برای تهیه چرم استفاده شده است.
ابزارهای به دست آمده صیقل داده شده و برای تراشیدن پوست و جدا کردن بافتهای چربی و گوشتی جانوری با دقت بالا جهت تولید خز بسیار مناسب هستند. در میان این آلات و ابزار، دندان یک نهنگ اسپرم باستانی متعلق به ۱۱۳ هزار سال پیش نیز دیده میشود که محققان میگویند علائم سائیدگی روی آن احتمالا نشان میدهد به عنوان ابزاری برای تیز کردن ابزار دیگر مورد استفاده قرار میگرفته است.
سینهبند ایرانی متعلق به قرن ۱۹ میلادی در موزه انگلستان
ضیافت لباس های اشرافی در کاخ ورسای برای علاقمندان زندگی سلطنتی
امیلی هالت، باستانشناس تکاملی در موسسه ماکس پلانک، میگوید: «برای اینکه بشر بتواند در زیستگاههای سرد دوام بیاورد و گسترش پیدا کند، لباس وسیلهای لازم و ضروری بوده است.»
خز، چرم و سایر مواد پوشاکی طبیعی با گذشت زمان بسیار طولانی فاسد میشوند و به همین خاطر هیچ لباس واقعی تهیه شده از این مواد ماقبل تاریخ در این غار پیدا نشده است.
باستانشناسان میگویند ابزارهای استخوانی به دست آمده از درون این غار، که قدمت آنان به ۹۰ تا ۱۲۰ هزار سال پیش بازمیگردد، شکلی پهن دارند که پوست را سوراخ نمیکنند و حتی امروزه هم برای تهیه پوست چرم و خز استفاده میشوند. انسانهای اولیه برای درست کردن آنها سر یک تکه استخوان ساق را میتراشیدند و آنقدر میسابیدند تا حالتی گرد پیدا کند و پوست را هنگام جدا کردن سوراخ نکند.
تا کنون قدیمیترین شواهدی که از پوشیدن لباس توسط انسانها یافت شده بود در سیبری و متعلق به ۴۰ تا ۴۵ هزار سال پیش یافت شده بودند.
النور اسکاری، باستانشناس تکاملی در موسسه ماکس پلانک، با بیان اینکه لباس یک نوآوری منحصر به فرد از سوی بشر است میگوید: «هرچند ما از لباس برای گرم نگه داشتن یا محافظت از پوستمان استفاده میکنیم، اما آنها همچنین استفادهای نمادین نیز دارند. یعنی با توجه به فرهنگهای مختلف، آنها را میپوشیم تا چیزی را در مورد خودمان بیان کنیم.»
مطالعات ژنتیکی روی شپش لباس نشان میدهد پوشاک از ۱۷۰ هزار سال پیش در آفریقا وجود داشته است. محققان میگویند شواهدی در دست است که نشان میدهد نئاندرتالها، که به لحاظ مختصات ژنتیکی بسیار نزدیک به انسان بودهاند، توسط ابزارهای استخوانی در ۵۰ هزار سال پیش لباس تولید میکردهاند.
نتایج یافتههای تازه دانشمندان در نشریه علمی «iScience» منتشر شده است.